Hidrosefali Ameliyatları

Hidrosefali Nedir?

Hidrosefali, beyinde ve omurilikte bulunan beyin-omurilik sıvısının (BOS) normalden fazla birikmesi sonucu beyin dokusuna baskı yapmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu sıvının normal dolaşımında bir tıkanıklık, fazla üretim veya emilim bozukluğu olduğunda hidrosefali gelişir. Ameliyatlar, bu durumun neden olduğu baskıyı azaltmak ve sıvının normal dolaşımını sağlamak için yapılır.

Hidrosefali Türleri

Konjenital (Doğumsal) Hidrosefali:

• Bebeklerde doğuştan gelen yapısal anormallikler nedeniyle oluşur.

Edinsel Hidrosefali:

• Beyin enfeksiyonları, tümörler, kafa travmaları veya beyin kanaması sonrası gelişir.

Normal Basınçlı Hidrosefali (NPH):

• Özellikle yaşlılarda görülen, yürüme güçlüğü, idrar kaçırma ve hafıza sorunlarına yol açan bir türdür.

Hidrosefali Ameliyat Türleri

Şant (Shunt) Ameliyatı:

En yaygın tedavi yöntemidir.

Nasıl Yapılır?

• Beyindeki fazla sıvıyı vücudun başka bir bölgesine (genellikle karın boşluğuna) yönlendiren ince bir tüp (şant) yerleştirilir.
• Şantın uç kısmında sıvının geçişini kontrol eden bir valf bulunur.

Şant Çeşitleri:

• Ventriküloperitoneal (VP) Şant: Beyindeki sıvıyı karın boşluğuna taşır.
• Ventriküloatrial Şant: Sıvıyı kalbin sağ atriyumuna taşır.
• Lumboperitoneal Şant: Omurilik sıvısını karın boşluğuna yönlendirir.

Endoskopik Üçüncü Ventrikülostomi (ETV):

Minimal invaziv bir yöntemdir.

Nasıl Yapılır?

• Endoskopik bir cihazla beynin üçüncü ventrikülüne küçük bir delik açılır.
• Sıvının doğal yollarla boşalmasını sağlamak için bir çıkış yolu oluşturulur.

Avantajları:

• Şant kullanımı gerekmez.
• Şantın neden olduğu enfeksiyon ve tıkanıklık gibi riskler ortadan kalkar.

Tümör veya Enfeksiyon Kaynaklı Hidrosefali Tedavisi

• Eğer hidrosefali bir tümör veya kist nedeniyle gelişmişse, öncelikle bu yapılar cerrahi olarak çıkarılır.

Kimler İçin Ameliyat Gerekir?

• Beyindeki sıvı birikimi artarak basınca neden oluyorsa
• Hidrosefali semptomları ilerleyip günlük yaşamı etkiliyorsa
• Görme kaybı, baş ağrısı, bulantı, kusma ve nörolojik bozukluklar görülüyorsa

Ameliyat Sonrası Süreç

Takip:

• Şant takılan hastalarda düzenli kontrollerle şantın işleyişi kontrol edilir.
• ETV yapılan hastalarda sıvı akışının devamlılığı izlenir.

Olası Komplikasyonlar:

• Şant enfeksiyonu
• Şant tıkanıklığı
• ETV sonrasında sıvı dolaşımının yetersiz olması

Hidrosefali Tedavisinin Önemi

Tedavi edilmediği durumlarda hidrosefali beyin dokusunda hasara, kalıcı nörolojik problemlere ve yaşam kalitesinde ciddi düşüşe neden olabilir. Ameliyatlar, hastanın semptomlarını hafifletmek ve uzun vadede normal bir yaşam sürmesini sağlamak için hayati önem taşır.

Hidrosefali cerrahisi, nöroşirürji uzmanları tarafından özel bir değerlendirme ile planlanır ve hastanın yaşına, durumuna ve hidrosefali türüne göre en uygun yöntem belirlenir.